Category Archives: فقه و خانواده

• باید ها و نباید های بازنمایی زن در رسانه

  

  برخی از باید ها و نباید های بازنمایی زن در رسانه مقدمه بررسی های رسانه و دین در غرب سابقه ای دیرینه دارد . در این مطالعات به ابعاد گوناگون دین و رسانه پرداخته می شود.تاثیر متقابل رسانه و دین از دغدغه های روزگار ماست.از سویی رسانه ها تاثیری عمیق و گسترده در دین و اخلاق جامعه باقی می گذارند... Read more »

• آیا زن میتواند مرجع تقلید شود؟

  

  در احکام مربوط به زنان زمینه هاى تحقیق بسیار است و کارهاى برجاى مانده فراوان. متأسفانه با گستردگى میدان تحقیق و تنوع موضوعات, پس از استاد شهید مطهرى, کارى درخور انجام نگرفته است. از جمله موضوعات بایسته تحقیق, (زن و مرجعیّت) است. بنابر نظریه رایج در میان فقیهان معاصر, زن نمى تواند مفتى و مرجع مردم در مسائل و احکام... Read more »

• نگاهی به تاریخچه وحکم فقهی ازدواج موقت در نزد فرق اسلامی

  

  
  چکيده:
  مقاله حاضر به بررسي ديدگاه و نظرات علماي شيعه و سني در مورد متعه يا همان ازدواج موقت پرداخته و با بررسي ادله هريک درنهايت به اثبات ديدگاه علماي شيعي يعني حليت متعه و رد نظر علماي اهل سنت مبني بر حرمت اين نوع ازدواج پرداخته است. اين مقاله مي‎تواند نگاهي اجمالي و گذرا به تاريخ فقه باشد و در چارچوبي مشخص و محدود، نظرات علماء را در مجموعه‎اي منظم بيان کند. Read more »

• بازشناسی جایگاه عقل در فقه شیعه

  

  
  
  دليل عقل از ديرباز در نظريه‏پردازي علوم اسلامي و نيز در فقه شيعه، جايگاه ويژه‏اي داشته است. دانشمندان اسلامي از عقل، بهره‏ها برده‏اند و فقهاي شيعي در فهم متون و استخراج احكام آن را يكي از دلايل چهارگانه فقه برشمرده و از اين راه، كاستيهايي را برطرف نموده‏اند.
  اين نوشتار، با نگاهي تاريخي - تحليلي به مقوله بهره‏وري از عقل، از ابتداي شكل‏گيري فقه شيعه، به عنوان يكي از ادلّه احكام فقهي پرداخته است و با بررسي مفهوم عقل و پيشينه به كارگيري آن در فقه شيعه، اين مهم را با تقسيم‏بندي و تبيين دوره‏هاي نياز به اجتهاد و مراحل و رويكردهاي گوناگون به دليل عقل و بهره‏وري از آن، عهده‏دار شده است. Read more »

• حقوق و مطالبات زوجه پس از انحلال نکاح

  

  
  
  مقدمه
  به نام حضرت دوست که خانه موزون فلک را وتد و سبب برافراشت و چرخ عظيم آسمان را بي عروج و ضرب به پاداشت.
  «وَ مِن آياتِهِ اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفسِکُم اَزواجا لِتَسکُنُوا اِليها وَ جَعَلَ لَکُم بَينَکُم مَوَّدَه وَ رَحمه اِنَّ في ذلِک لآياتِ لِقَوم يَتَفَکَّرون»
  يکي از آيات لطف الهي آن است که براي شما از جنس خودتان جفتي آفريد تا به ايشان آرامش يابيد و با هم انس بگيريد و ميان شما رأفت و مهرباني نهاد، در اين، عبرتهايي است براي مردمي که تفکر مي کنند. (سوره روم – آيه 21).
  خانواده بنيادي¬ترين نهاد در اجتماعات بشري است و در اهميت جايگاه خانواده همين بس که براي زوال فرهنگي يک ملت، تزلزل بنياد خانواده کافي است و شايان ذکر است که بگوئيم: ازدواج بنيادي نيست که کسي در تفکر سود زيان مادي آن باشد. Read more »

• خلاصه پرسش در برخی از روایات گفته شده که دختر بدون اذن پدرش می تواند عقد موقت کند، آیا این مطلب صحیح است؟

  

  
  پرسش
  با سلام. همانطور که مي دانيم يکي از امورمهم در زندگي هر فردي ازدواج است.و اسلام نيز در اين زمينه بسيار تاکيد کرده و نوعي از ازدواج را نيز به عنوان ازدواج موقت تعريف کرده است.احاديث و رواياتي در اين زمينه وجود دارد .از جمله :((امام باقر (ع) فرمودند : زني که مالک نفس خود ( آزاد) باشد و سفيه ، مجنون و کودک نباشد . در چنين حالي شوهر کردن او بدون اجازه ولي جائز است.امام صادق (ع) فرمودند : هر زني که بخواهد اگر مالک نفس خود باشد ( يعني کنيز يا ديوانه نباشد ) مي تواند ازدواج کند و اگر آن زن بخواهد مي تواند وکيل بگيرد.امام صادق (ع) فرمودند : بکر و غير بکر مساوي است که بايد نکاح به اذن آنها باشد و هيچ زني را نکاح نمي توان کرد مگر به امر و رخصت او .ابو عبد الله (ع) فرمودند : باکره مي تواند بدون اجازه پدرش ازدواج کند.امام صادق (ع) فرمودند : اگر دختر راضي شود بدون رضايت پدرش ازدواج موقت نمايد اشکالي ندارد.امام صادق (ع) فرمودند :ازدواج موقت با دختر اشکالي ندارد . Read more »

• روش اجتهادی شیخ مفید

  

  
  مقدمه
  يكي از شخصيت‌هايي كه بازخواني افكار اجتهادي او بازخواني يك نسل بلكه يك مكتب است، شيخ اجل ابوعبدا... محمدبن نعمان حارثي عُكبري بغدادي مشهور به شيخ مفيد (ت 413 ه.ق) است.
  شناخت زندگي ومقام علمي او به هر انسان معتقد و صاحب غيرت ديني كمك مي‌كند تا بتواند از حريم دين و مذهب به درستي و با اقتدار، دفاعي آگاهانه و معقول داشته باشد. هر كسي كه كم¬ترين مطالعه‌اي در مذهب شيعه  وكتب فقهي واصولي وكلامي شيعه داشته باشد به نقش محوري شيخ مفيد در اعتلاي اسم و رسم مكتب غني شيعه پي خواهد برد. Read more »

• ازدواج موقت در آینه قرآن و سنّت

  

  
  كتابخانه تخصصي حج > اعتقادات و پاسخ به شبهات > ازدواج موقت در آينة قرآن و سنّت
  پيش‌درآمد Read more »

• مشروعیت ازدواج موقت در کتاب های اهل سنت

  

  
  مشروعيت ازدواج موقت در کتاب هاي اهل سنت 
  
  متعه چيست؟ 
  
  اتفاق شيعه وسني در تعريف متعه و ازدواج دانستن آن : 
  
  اتفاق شيعه و سني در اينکه متعه در صدر اسلام مدتي جايز بوده است : 
  
  اختلاف بين شيعه وسني در مورد متعه در چيست؟ 
  
  ادله حليت متعه: 
  
  1- كلام خداوند متعال : 
  
  اثبات نزول اين آيه در مورد متعه : 
  
  2- نهي عمر از دو متعه حلال
  Read more »

• ازدواج موقت (قسمت اول)

  

  ازدواج موقت (قسمت اول)
  
  ترویج ازدواج موقت به معنی تضعیف وتنزیل جایگاه ازدواج دائم نیست چون هر یک از این دو، احترام وجایگاه وضرورت خاص خود را دارند که باید به عنوان مکمل یکدیگر و توامان در جامعه مورد توجه قرار گرفته وهیچ یک نباید مانع از توجه به دیگری شود .هم بالا رفتن آمار طلاق در ازدواج دائم امری مذموم است وهم پایین آمدن آمار ازدواج موقت .هم نسبت به توجه انحصاری به ازدواج دائم مخالفیم وهم با افراط گری در باب ازدواج موقت. نه سکوت مطلق در مورد متعه کار شایسته ایست ونه علنی شدن بیش از حد آن.
  ازدواج ،هم در نوع موقت وهم دائم،جزو نیازهای عادی و ضروری اند وتعطیل شدن یا عدم توجه صحیح واصولی ورفع موانع موجوددر مسیر هر یک می تواند به خلا ها وضربات روحی وروانی و عاطفی وجنسی معتنابه ای منجر شود.
  اکثر کتابها وسایتهایی که در مورد نکاح موقت نوشته شده نارسا بوده  وبه طور کافی استدلالی وبه روز بحث نکر ده اند وبیشتر به مباحث تاریخی وروایی وسندی این مسئله رو آورده اند که البته اینها مباحث دست دوم است زیرا مشکل جامعه در قبول شرعیت آن نیست بلکه وجود ایرادات وشبهاتی است که باید به آنها جواب داده شود .  مباحث حاضر  عمدتا از جنبه  عقلی و اجتماعی ومتفاوت با مباحث معمول ونه احساسی ویکطرفانه، طرح وبیان شده اند چون بسیاری از مباحث رایج یا طرفداری صرف است بدون استدلال لازم  ویا انتقادصرف است بدون فکر واندیشه ومطالعه. بعضی نیز یا خیلی کلی از کنار این موضوع رد شده وبه همه ابعاد نپرداخته اند یا خیلی در مباحث جزیی فرو رفته اند که شاید چندان مبتلابه نبوده یا ثمره عملی نداشته باشد . Read more »

• ازدواج با بیگانگان

  

  
  ازدواج با بيگانگان
  فهرست عناوين
  پيشگفتار.
  1
  
  فصل اول كليات.
  5
  
  تعريف ازدواج.
  6
  
  بيگانگان.
  9
  
  اهميت ازدواج‏(7).
  10
  
  ازدواج با بيگانگان در آيين يهود.
  13
  
  فلسفه ممنوعيت ازدواج با بيگانگان.
  15 Read more »

• ادله مشروعیت ازدواج موقت۲

  

  آیین اسلام ترکیبى از «عقیده» و «شریعت» (یا «هستى شناسى»، و«بایدها و نبایدها)» است که از آن با تعبیر اصول و فروع دین نیز یاد مى شود ...
  آیین اسلام ترکیبى از «عقیده» و «شریعت» (یا «هستى شناسى»، و«بایدها و نبایدها)» است که از آن با تعبیر اصول و فروع دین نیز یاد مى شود. در مباحث گذشته، طى یک رشته اصول با عقاید شیعه به طور مستدل آشنا شدیم. همچنین نظریه شیعه درباره اعتبار احادیث پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت (علیهم السلام)بیان گردید. اکنون لازم است به طور موجز به روش فقهى شیعه نیز اشاره نموده و برخى از مسائل فقهى را که این گروه درباره آن نظر خاصى دارد یادآور شویم.
  
  اصل یکصد و چهل و دوم
  همگى مى دانیم که وضو یکى از مقدمات نماز است. در سوره مبارکه مائده مى خوانیم: (یا أَیُّهَا الّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَى المَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤوسِکُمْْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَى الکَعْبَیْنِ)(مائده/6):اى افراد با ایمان هرگاه براى نماز بپا خاستید صورت و دستهاى خود را تا آرنج بشویید و سرو پاها را تاکعبین مسح کنید.
  در جمله نخست ( فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدیَکُمْ إِلَى المَرافِق) لفظ «أیدى» به کار رفته که جمع «ید» است و از آنجا که اوّلاً کلمه ید در زبان عربى استعمالات مختلفى داشته و گاه صرفاً به انگشتان دست، گاه به انگشتان تا مچ، گاه به انگشتان تا آرنج، و بالأخره گاه به کلّ دست از سر انگشتان تا کتف اطلاق مى شود، و ثانیاً مقدار واجب شستن دست در وضو فاصله میان مرفق تا سر انگشتان  است، لذا قرآن لفظ (إِلَى المَرافِق) را به کار برده تا مقدار واجب را بیان نماید. بنابراین، کلمه «إلى» در (إِلَى المَرافِق) بیانگر مقدار «مغسولٌ به» است، نه «کیفیت» غَسل و شستوى دست (که مثلاً از بالا به پایین صورت گیرد یا از پایین به بالا)، بلکه کیفیت شستشو مربوط به عرف وعادت مردم است که معمولاً هنگام نظافت از بالا به پایین مى شویند. فى المثل اگر پزشک دستور دهد پاى بیمار را تا زانو بشویید،پاى وى را از بالا به پایین مى شویند، نه بالعکس. ازینروى شیعه امامیه معتقد است که در هنگام وضو صورت و دستها را بایستى از بالا به پایین شست و خلاف آن را صحیح نمى داند.
  مطلب دیگر، مسئله مسح پاها در وضوست. فقه شیعه مى گوید باید پاها را، مسح کرد، نه غَسل; و دلیل وى نیز به صورت موجز این است که ظاهر آیه ششم سوره مائده حاکى از آن است که انسان نمازگزار به هنگام وضو دو وظیفه دارد: یکى شستن (در مورد صورت و دست) و دیگرى مسح( در مورد سر و پاها). این مطلب از تقارن و مقایسه دو جمله زیر روشن مى شود: Read more »

• ادله مشروعیت ازدواج موقت

  

  
  استنتاجات فقهي در امر اول از كليات مقدماتي مذكور شد كه استمرار حليت متعه نزد شيعه از ضروريات مذهب شناخته مي شود وپر واضح است كه احكام ضروري نياز به بحث ندارد ولي براي رفع شبهات واسكات مخالفان وپاسخ از ادله آنان اين بحث مطرح مي شود وچون منابع فقهي ما كتاب وسنت واجماع وعقل مي باشد در اين كتاب بر هر يك از اين منابع به طور فشرده استدلال مي شود. استدلال به قرآن مجيد در بخش " متعه در قرآن " گفته شد علاوه بر آيه 24 سوره نساء " فما استمتعتم به منهن فآتوهن اجورهن " (زناني را كه به متعه خود در آورده ايد مهر آنان را بپردازيد). هر يك از آياتي كه براي مشروعيت نكاح دايم به آنها استناد مي شود براي مشروعيت متعه هم به آنها استدلال مي كنيم، زيرا نكاح متعه از اقسام ازدواج شناخته مي شود. تفصيل اين آيات در بحث قرآني ذكر گرديد. ( 76 )
  استدلال به روايات عامه وخاصه قبلا در بحث روايي، آمار روايات عامه وخاصه كه دلالت بر اصل مشروعيت ويا استمرار وخصوصيات متعه دارد بيان شد، در اين جا باز براي انس اذهان تكرار مي شود. روايت هاي عامه در كتاب هاي: " الدر المنثور " سيوطي 31 حديث، " صحيح مسلم " بيش از 15 حديث، " الغدير " حدود 30 حديث، " دلايل الصدق " 19 حديث. ونيز بيان شد كه علامه اميني فرموده چهل حديث صحيح وحسن در كتاب هاي عامه كه بر حليت متعه ويا استمرار آن دلالت دارند در دسترس هست. واما روايات اماميه در كتاب " وسايل الشيعه " متجاوز از دويست حديث ودر كتاب " مستدرك الوسايل " حدود نود حديث است. طبق مقدمه اي كه در اول بحث روايي طرح شد روايات امامان شيعه به عنوان راويان پيامبر (صلي الله عليه وآله) بر تمام مسلمين حجت است، بنابر اين براي انسان منصف با اندك تامل در اين روايات، جواز واستمرار آن قطعي مي گردد. بررسي كوتاه در روايات اماميه قبلا آمار اجمالي روايات اماميه را بيان كردم، در اين قسمت بعضي از آنها را براي تيمن وتبرك مرقوم مي دارم: ( 77 ) Read more »